آب یکی از اصلیترین مواردی است که در کشاورزی باید اندازه گیری شود. همان قدر که کمبود آب میتواند به گیاه آسیب بزند، زیاد بودن آن نیز موجب تنش می شود. از این رو تجهیزات بسیاری برای اندازه گیری میزان آب در کشاورزی به کار گرفته می شود. یکی از این لوازم، سنسورهای رطوبت سنج است. در این مقاله از نیکاسان به بررسی سنسورهای رطوبت سنج خاک صنعتی، انواع و هر آنچه باید درباره آنها بدانید پرداختهایم. با ما همراه بمانید.
سنسور رطوبت سنج خاک صنعتی
در گیاهان خانگی اگر آب بیش از اندازه باشد، گیاه به اصطلاح میگندد. اگر آب کم باشد نیز گیاه دچار مشکل میشود. در کشاورزی صنعتی نیز اوضاع به همین شکل است. در کشاورزی صنعتی کیفیت، مقدار و میزان مصرف منابع گیاه از اهمیت بالایی برخوردار است.
تنشهای آبی مشکلات بسیاری را برای گیاه ایجاد میکنند. از کاهش میزان محصولات گرفته تا از بین رفتن گیاه از جمله مشکلاتی است که تنشهای آبی میتوانند ایجاد کنند. سنسور رطوبت سنج خاک کشاورزی یکی از محصولاتی است که به منظور از بین رفتن این مشکل ایجاد شده است.
سنسور رطوبت سنج خاک صنعتی یکی از تجهیزاتی است که با رسیدن آب به میزان مشخصی، میتواند ورود آب به مزرعه یا زمین کشاورزی را قطع کند. سپس زمانی که رطوبت خاک کاهش یافت و گیاه نیاز به آب داشت، سنسور فعال شده و ورود آب به زمین کشاورزی را آزاد میکند.
سنسور رطوبت خاک از نظر اقتصادی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. کاهش مصرف آب و دیگر انرژیهایی که در زمینهای کشاورزی به کار گرفته میشوند، یکی از مهمترین مواردی است که میتواند هزینههای شما را کاهش دهد. از سوی دیگر از غرق شدن کودها و مواد شیمیایی که به خاک زده میشوند، جلوگیری میکند.
انواع سنسور رطوبت سنج خاک صنعتی
سنسورهای رطوبت سنج خاک سه نوع مختلف هستند. سنسورهای حجمی (Volumetric Sensors) از جمله سنسورهای گران قیمت رطوبت سنج خاک به شمار میروند. این سنسورها رطوبت خاک را به طور مستقیم مورد آزمایش قرار میدهد. یکی از مشکلاتی که این سنسورها دارند، نیاز به کالیبراسیون با انواع مختلف خاک است. این مشکل نصب سنسور را سخت میکند. از جمله انواع سنسورهایی که در این دسته قرار گرفتهاند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرابهای نوترونی
- سنسورهای معمولی
- سنسورهای دی الکتریک
- سنسورهای اتلاف حرارت
سنسورهای مقاومتی نوع دیگری هستند که با استفاده از رابطه بین مقاومتهای الکتریکی و آب کار میکنند. این سنسورها دو پراب دارند که درون خاک قرار میگیرد. جریان الکتریکی که بین پرابها برقرار میشود، میزان رطوبت خاک را نشان میدهد. هرچه میزان جریان الکتریکی بیشتر باشد، آب در خاک بیشتر است. به همین نسبت با کم شدن جریان، میزان آب کمتر خواهد بود.
سنسورهای رطوبت کشاورزی خازنی، از آن دست سنسورهایی هستند که میزان بار الکتریکی را از طریق پتانسیل الکتریکی اندازه گیری میکنند. این سنسوها دارای یک صفحه مثبت و منفی هستند که به وسیله یک ماده دی الکتریک از یکدیگر جدا میشوند.
کششسنجها (Tensiometers) از دیگر سنسورهای رطوبت سنج خاک هستند که میزان کشش میان مولکولهای خاک و آب را اندازه گیری میکنند. میزان کشش بیشتر به این معنی است که ریشهها باید بیشتر تلاش کنند تا به آب دسترسی پیدا کنند. این سنسور وارد خاک شده و میزان خلاء خاک را اندازه گیری میکنند. خاکهای با خلاء بیشتر خشکتر هستند.
سنسورهای حالت جامد ارزانترین سنسورهای رطوبت سنج خاک هستند. این سنسورها از دو الکترود جداگانه برای بررسی مقاومت الکتریکی خاک استفاده میکنند. آب کمتر به معنی مقاومت الکتریکی کمتر است. از سوی دیگر این سنسورها نیاز به کالیبراسیون برای بافت خاک ندارند. اما از جمله معایب آنها میتوان به کند بودن ارائه نتایج اشاره کرد.
هنگام خرید سنسور رطوبت سنج خاک، از هر نوعی که باشد، باید نکاتی را مدنظر قرار دهید. اولین نکته هزینه و بودجهای است که برای این کار کنار گذاشتهاید. فراموش نکنید برای داشتن یک سیستم آبیاری خودکار، علاوه بر سنسور به یک مدار و تجهیزات دیگر نیز نیاز دارید. نکته بعدی مساحتی است که میخواهید سنسور را در آن به کار بگیرید. برخی سنسورها تنها برای یک گلدان کوچک طراحی شدهاند. برخی دیگر را میتوان در مزرعهها نیز به کار گرفت.
عملکرد سنسور در برابر باران از اهمیت ویژهای برخوردار است. فراموش نکنید که آب باران آب تصفیه شدهای نیست. بنابراین سنسور باید توانایی تشخیص ناخالصیها و جدا کردن آنها را نیز داشته باشد.
سنسور رطوبت سنج کشاورزی از جمله تجهیزات آبیاری است که از اهمیت ویژهای برخوردار است. این سنسور دارای انواع مختلفی است که میتوانید از نیکاسان تهیه کنید. هر کدام از این سنسورها برای مزرعههای متفاوتی مناسب هستند. از این رو بهتر است پیش از خرید سنسور رطوبت سنج خاک از نیکاسان، با کارشناسان این حوزه مشورت کنید.